Fot. Zajęcie Brześcia Litewskiego przez wojska Rakoczego i Karola Gustawa (Wikimedia Commons)

Walka o dominację nad Bałtykiem była wojną zmiennych sojuszy. Podczas potopu szwedzkiego po stronie polskiej opowiedziała się Dania, po stronie Szwedów - Prusy Książęce - którym najeźdźcy z północy byli bliżsi pod względem wyznawanej religii -  a także książę Siedmiogrodu, Jerzy II Rakoczy.

Jeszcze w 1654 r. od wschodu na tereny Rzeczpospolitej wkroczyły wojska moskiewskie wspierające kozackie powstanie. Jednak w obliczu najazdu szwedzkiego, Rosja stała się nieoczekiwanym sojusznikiem Polski - w interesie cara również nie było dopuszczenie do wzmocnienia kraju Karola Gustawa. Sojusz przetrwał do 1658 r. kiedy to wznowiono walki polsko-rosyjskie.

W drugiej fazie wojny obóz zmieniła także Brandenburgia, przechodząc ze strony szwedzkiej na polską. Rzeczpospolita miała jednak również wrogów wewnątrz kraju: magnatów z Wielkiego Księstwa Litewskiego - Radziwiłłów.

W 1656 r. Szwecja wraz ze swoimi ówczesnymi sojusznikami w postaci Radzwiłłów, Rakoczego, Brandenburgii oraz przywódcy ukraińskich Kozaków, Bohdana Chmielnickiego, podpisała traktat w Radnot.